reflect and rejoice (two years later...)

Πόσο δύσκολο είναι άραγε για έναν άνθρωπο να αλλάξει οριστικά κάτι από την καθημερινότητά του? Ακούω συνεχώς κατά καιρούς από φίλους "έκοψα τον καφέ", "ξεκίνησα γυμναστήριο", "έκοψα το τσιγάρο", "ξεκίνησα διατροφή" και πόσα άλλα τέτοια, όμως πάντα με ημερομηνία λήξης. Γιατί?! Αφού ξέρεις ότι σου κάνει καλό και ακριβώς για αυτόν τον λόγο έκανες την αλλαγή, γιατί λοιπόν τη διακόπτεις ή παραδίνεσαι με την πρώτη/δεύτερη αφορμή?

Δε θυμάμαι ακριβώς χρονιά και μέρα, αλλά σε ένα γενικότερο πλαίσιο, από τη στιγμή που συνειδητοποίησα σαν έφηβος πόσο δύσκολο είναι για έναν μέσο άνθρωπο να δεσμευτεί απέναντι στις ίδιες του τις επιλογές και να αφοσιωθεί σ' αυτό που είπε ότι θα κάνει, δεν έπαψα να το παρατηρώ και να μου κάνει εντύπωση. Η πειθαρχία και η αυτοσυγκράτηση είναι δύο πολύ σπουδαίες αρετές που δύσκολα τις βρίσκεις σε ουσιαστικό βαθμό στους ανθρώπους, στις μέρες μας. Ή τουλάχιστον στις κοινωνίες μας και στους λαούς της δυτικής κουλτούρας.

Εγώ είχα την τύχη να μεγαλώσω μ' αυτές τις αρχές και η συνειδητή και συστηματική καλλιέργειά τους όλα αυτά τα χρόνια, έχει πάει τη δυναμική μου σ' αυτό το επίπεδο σε άλλη κατηγορία. Από πολύ νέος ένιωθα ότι μπορώ να ξεκινήσω ή να διακόψω κάτι, μια συνήθεια, και να διατηρήσω αυτήν τη στάση για πάρα πολλά χρόνια, χωρίς ιδιαίτερο κόπο ή προσωπική καταπίεση. Δεν είναι ότι συγκρατώ τον εαυτό μου κάθε φορά που έρχομαι αντιμέτωπος με μια πίτσα ή ένα γλύκισμα, απλώς έχω ήδη ξεκαθαρίσει στον εαυτό μου πως "we don't do that anymore". Έχει μεγάλη διαφορά το να σε συγκρατείς σε ένα δίλημμα από τη λάθος επιλογή, από το να μη σου δίνεις καν την επιλογή. Εξαλείφεις την πιθανότητα διλήμματος πριν καν αυτή δημιουργηθεί μέσα σου.

Πόσο σημαντικό είναι, όμως, να έχει κανείς τη δύναμη για κάτι τέτοιο? Πόσο σημαντική είναι μια τέτοια -αν θέλεις- υπερδύναμη? Με τα σωστά κίνητρα, πολύ. Το κίνητρο είναι αυτό που μπορεί να σε βοηθήσει να πας κάτι από το "για πάρα πολύ καιρό/πολλά χρόνια" στο "οριστικά/μέχρι να ολοκληρώσει τον σκοπό του". Και μ' αυτόν τον συνδυασμό μπορείς να αλλάξεις ουσιαστικά· τις συνήθειές σου, την καθημερινότητά σου, τον εαυτό σου και την ενέργειά σου.

Ο αγώνας είναι σταθερός. Μην περιμένεις να τελειώσει και προπαντός μη βιάζεσαι να τελειώσει. Το κλειδί είναι να εστιάσεις στη διαδικασία που κάνεις, να απολαμβάνεις και να εκτιμάς τη δύναμη που έχεις να προσπαθείς και να συνεχίζεις· αδιάκοπα.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, τον δικό μου αγώνα έφτασα ως εδώ...

Τρία χρόνια που:

• έχω κόψει "μαχαίρι" την επιπρόσθετη ζάχαρη στο οτιδήποτε και αποφεύγω όσο μπορώ τα προϊόντα με ζάχαρη.
• δεν τρώω γλυκά παντός είδους (ναι, ούτε τούρτες σε γενέθλια!), εκτός από σκέτη μαύρη σοκολάτα με πάνω από 70% κακάο (κι αυτή με μέτρο).
• δεν τρώω μπισκότα, γαριδάκια/πατατάκια ή άλλες λιχουδιές που συνοδεύουν ροφήματα, και γενικά οποιαδήποτε μη-υγιεινή σαχλαμάρα από σούπερ/μίνι μάρκετ.
• δεν τρώω junk/fast food -ακόμα και αν η παρέα παραγγείλει..!- και γενικά, προσπαθώ να μην τρώω απ' έξω, βγαίνοντας πάντα φαγωμένος ή κουβαλώντας μαζί μου υγιεινά σνακ.
• δεν τρώω τηγανιτά, αλλαντικά, κέτσαπ/μαγιονέζα ή οποιαδήποτε σως.
• αποφεύγω το χοιρινό κρέας (αν έμενα μόνος θα το έκανα και σε απόλυτο βαθμό), το βαρύ φαγητό πριν τον ύπνο και τις υπέρδιπλες μερίδες το μεσημέρι.
• μέσα στη μέρα μου πίνω μόνο νερό -κυρίως εμφιαλωμένο ή φίλτρου και ποτέ κρύο- και πλην του καλοκαιριού, πίνω και ένα τσάι με μέλι το πρωί. Σπανιότερα πίνω καμιά σόδα με λεμόνι, γάλα αμυγδάλου (με μέτρο) ή όταν "βγω για καφέ" πίνω καφέ, αλλά ποτέ τις πρώτες 2-3 πρωινές ώρες ή μετά τις 7μμ.
• δεν πίνω αλκοόλ, χυμούς τού εμπορίου, γάλα, αναψυκτικά ή οποιοδήποτε άλλο ρόφημα με ζάχαρη και χημεία. Συνδυαστικά με αυτά έχω κόψει τις βραδινές εξόδους και τα ξενύχτια.
• τρώω αρκετά φρούτα, goji berries, βραστά αυγά, ταχίνι ολικής άλεσης και επιλεγμένο φιστικοβούτυρο χωρίς ζάχαρη σε καθημερινή βάση.
• τρώω βιολογικά δημητριακά, συγκεκριμένες μπάρες δημητριακών με φιστίκι-μέλι, ρυζογκοφρέτες, ωμούς ξηρούς καρπούς (κυρίως καρύδια και αμύγδαλα, ιδανικά αποφλοιωμένα) και διάφορους super-food σπόρους, επίσης σε καθημερινή βάση.
• τρώω μπόλικα καρότα, ντομάτες, κόκκινες πιπεριές, μπρόκολο, μαρούλι, και μόνο μαύρο ψωμί (και αυτό με μέτρο).
• χρησιμοποιώ στη μαγειρική μου συστηματικά κουρκουμά, μαύρο πιπέρι, κανέλα και ρίγανη.
• τρώω κατσικίσιο τυρί, φέτα, gouda και cottage cheese στο πρώτο μισό της ημέρας, και στραγγιστό γιαούρτι τα βράδια.
• μαθαίνω συνεχώς για καλούς συνδυασμούς των παραπάνω τροφών που πολλαπλασιάζουν τα οφέλη και προσπαθώ να τους εφαρμόζω.

Πάντως, πέρα από όλα αυτά τα "απαγορεύεται" και τα "πρέπει", ένα σπουδαίο εξελικτικό βήμα που κατάφερα να κάνω μέσα σ' αυτά τα χρόνια είναι να πάψω να είμαι απόλυτος με όλες αυτές τις αλλαγές, με όλους αυτούς τους αυστηρούς κανόνες. Και είμαι πολύ περήφανος για αυτό το δύσκολα για μένα βήμα.

Σε ό,τι έκανα γενικότερα, πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου φοβόμουν ότι κάνοντας μια εξαίρεση εδώ κι εκεί θα είναι σαν να προδίδω τον εαυτό μου. Σαν να προδίδω την προσπάθεια που με τόσο κόπο έφτασα κάπου... Θα είναι σαν να αποδέχομαι πως είμαι αδύναμος. Κατά συνέπεια, βόλευε συνήθως να δουλεύω σε λογική "άσπρο-μαύρο". Ωστόσο, η λογική αυτή κάποια στιγμή θα σε βάλει κάτω, θα κουράσει. Και πλέον μετά από πολλές προσπάθειες το λέω με σιγουριά. Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να λειτουργούμε σε απόλυτους ρυθμούς, σαν ιδανικά ρομποτάκια. Το μέτρο είναι απαραίτητο, αλλά και πολύ δύσκολο να διατηρηθεί για μια ολόκληρη ζωή, όταν δεν είσαι εσωτερικά πραγματικά σταθερός, ακλόνητος.

Όταν έχεις πιάσει μια άκρη για (πάρα) πολύ καιρό είναι αναγκαίο κακό να υπερβάλλεις, σημαδεύοντας για σεβαστό διάστημα την αντίθετη άκρη. Όμως, όταν η υπερβολή αυτή γίνεται από συνειδητή επιλογή, βρίσκεσαι σε καλό δρόμο... Το διάστημα αυτό μπορεί να διαφέρει στον καθένα και σίγουρα θα είναι αρκετό, αλλά αν δώσεις την απαραίτητη προσοχή στο σώμα και το μυαλό σου, θα καταλάβεις πότε είναι πια καιρός να σταματήσει αυτή η υπερβολή· που στα μάτια τρίτων πιθανότατα να έχει αρχίσει να μοιάζει και εμμονική! Θα είναι καιρός να σταματήσει όχι γιατί κούρασε, όχι γιατί δεν μπορείς άλλο, αλλά γιατί η αλλαγή θα έχει ριζώσει πλέον μέσα σου και θα νιώθεις αυτήν την εσωτερική σταθερότητα. Γιατί θα ξέρεις ότι δεν είναι πια το ίδιο εύκολο να ξανακυλήσεις πίσω, πέφτοντας στους ίδιους φαύλους κύκλους. Γιατί θα ξέρεις ότι δεν την έχεις πλέον ανάγκη αυτήν την υπερβολή· είσαι ελεύθερος να απολαύσεις τις νέες ισορροπίες σου.

Όλο αυτό το ταξίδι θέλει συνειδητή προσπάθεια και εσωτερική δύναμη. Θέλει υπομονή και επιμονή, και πάνω απ' όλα να σου υπενθυμίζεις συχνά ότι δεν είναι ένα ταξίδι με προορισμό· δε φτάνεις κάπου, δεν τερματίζεις και απολαμβάνεις. Είναι ένα ταξίδι που όσο πηγαίνεις πού και πού κοιτάζεις πίσω, το εκτιμάς και το απολαμβάνεις ταυτόχρονα.

Μία προσωπική ανασκόπηση και ταυτόχρονα ο πήχης ψηλότερα για τα χρόνια που έρχονται.

Serendipity

Τυχαία βρεθήκαμε στην ίδια βάρκα,
μα αμέσως μ' έσπρωξες στη θάλασσα για να πνιγώ.

Κι όμως, εν τέλει εγώ σ' ευχαριστώ.
Έτσι,
έμαθα να κολυμπάω.

Now. The ever-present.

...Θυμάσαι ποια ήταν η καλύτερη περίοδος τής ζωής σου, τον ρώτησε. Τα καλύτερά σου χρόνια, που λέμε. Και ακόμη πιο συγκεκριμένα, θυμάσαι ποια ήταν η καλύτερη μέρα τη ζωής σου?

Θυμάμαι. Θυμάμαι και τα δύο, αποκρίθηκε αυτός μ' ένα χαμόγελο.

Η καλύτερη περίοδος τής ζωής μου είναι αυτή που διανύω τώρα. Και η καλύτερη μέρα τής ζωής μου είναι αυτή που ξημερώνει.

Μετά από μια σύντομη παύση συμπλήρωσε: και είναι κάθε φορά αυτή η απάντηση, κατάλαβες? Του χαμογέλασε ξανά, με περίσσια σιγουριά αυτήν τη φορά και έφυγε βιαστικά, όπως είχε έρθει.

You are unique but not special.

Το να μαζέψεις τα λεφτά απ' το μηδέν για να αγοράσεις ένα ακριβό όχημα, όντας ένας χαμηλόμισθος μεσοαστός, εμπεριέχει αρκετές θυσίες και είναι σίγουρα ένα αξιέπαινο επίτευγμα. Το να καταφέρεις, όμως, να ολοκληρώσεις έναν κύκλο και να κάνεις αυτό που είπες στον εαυτό σου ότι θα κάνεις, είναι ανεκτίμητης αξίας προσωπική επιβράβευση...

Ήταν αρχές του 2023 όταν πήρα την απόφαση να σταματήσω πια να περιμένω την ιδανική περίοδο ή τη μέρα που θα το έχω πραγματικά ανάγκη, και να πάω να βγάλω δίπλωμα για μηχανή. Καθώς επέστρεψα στο πατρικό μου το 2016, με θυμάμαι συνεχώς να λέω στον εαυτό μου πως θα πάω να το ξεκινήσω σύντομα. Μία γυαλιστερή Harley Davidson ήταν κάτι που ονειρευόμουν από έφηβος, άλλωστε. "Με το που ανοίξει ο καιρός", "μετά το καλοκαίρι", "μετά τις γιορτές", "απ' το νέο έτος", "μετά την καραντίνα", και φτου κι απ' την αρχή... Η ζωή τρέχει ασταμάτητα και δικαιολογίες υπάρχουν πολλές, όταν πραγματικά δε θέλεις. Οι ιδανικές συνθήκες δεν υπάρχουν παρά μόνο στις ταινίες, και η "κατάλληλη στιγμή" εμφανίζεται μπροστά σου μόνο όταν πάρεις την απόφαση να κάνεις όντως το πρώτο βήμα· το πρώτο μόνο αρκεί. Σαν ξεκινήσεις την κίνηση, τα υπόλοιπα έρχονται από μόνα τους. "Απλά πάρε το σώμα σου και μπες σε μια σχολή οδηγών, είναι τόσο απλό.", μου είπε ένας φίλος κατά λέξη, τότε. Μπορεί για άλλους να ήταν κάτι τόσο απλό, όμως για έναν συστηματικά αναβλητικό άνθρωπο, μπορώ να σας πω με σιγουριά ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο, συνυπολογίζοντας και το ότι δεν υπήρχε άμεση ανάγκη.

Παρ' όλα αυτά, λίγο πριν τελειώσει το 2022, ένα δυνατό καμπανάκι άρχισε να χτυπάει ενοχλητικά μέσα μου και μ' έκανε να συλλάβω μία σκέψη που μ' απελευθέρωσε ακαριαία απ' όλες τις υπόλοιπες που με κρατούσαν σε αδράνεια όλα αυτά τα χρόνια: δεν υπάρχει αντικειμενική ουσία σε τίποτα από αυτά που κάνεις. Αφήνοντας για λίγο έξω την ανθρωποκεντρική προσέγγιση των πραγμάτων, στα πλαίσια του κύκλου τής ζωής, ό,τι στόχο κι αν βάλεις, ό,τι απόφαση κι αν πάρεις, από αντικειμενική σκοπιά (δηλαδή έξω από εσένα), δεν είναι απαραίτητο να συμβεί. Η ζωή θα συνεχίσει να συμβαίνει με την ίδια επιτυχία ακόμη κι αν δεν πάρεις εκείνο το πτυχίο/αυτοκίνητο/σπίτι, ακόμη κι αν δεν κάνεις εκείνο το ταξίδι ή όλες αυτές τις εμπειρίες που σου υποσχέθηκες, ακόμη κι αν δεν την απολαύσεις ευτυχισμένος, ακόμη κι αν πάψεις να υπάρχεις αύριο ή αν δεν υπήρχες ποτέ! Ακόμη κι αν έχεις τα καλύτερα ταλέντα τού κόσμου ή ένα σπουδαίο μυαλό να προσφέρεις στην εξέλιξη της επιστήμης, στην πραγματικότητα δεν πειράζει κι αν δεν το κάνεις, διότι τίποτα δεν είναι αντικειμενικά απαραίτητο να συμβεί. Για να το θέσω και αλλιώς, η ζωή θα συνέχιζε να κάνει τον κύκλο της με την ίδια επιτυχία ακόμη κι αν δε μας μοιραζόταν ποτέ ο Αϊνστάιν τις σκέψεις του, ακόμη κι αν δεν ανακαλύπταμε ποτέ τον ηλεκτρισμό, το ίντερνετ, τη θεραπεία ασθενειών ή αν δεν πατούσαμε στο φεγγάρι. Πιθανότατα με πολύ διαφορετικά δεδομένα σε κάθε επίπεδο, αλλά σίγουρα θα συνέβαινε (η ζωή) με απόλυτη επιτυχία.

Αυτή η πιο σφαιρική συνειδητοποίηση, λοιπόν, μ' έκανε με τη σειρά της να νιώσω μια λυτρωτική ανακούφιση, αναγνωρίζοντας πλέον πως δεν υπάρχει λάθος επιλογή ή λόγος βιασύνης στη ζωή, και μ' έφερε στην εξής διαπίστωση: εφόσον η αντικειμενική ουσία αυτών που κάνεις είναι μηδενική, η υποκειμενική τους ουσία γίνεται αυτομάτως τεράστια, αρκεί εσύ να το πιστεύεις. Με άλλα λόγια, όλοι σου οι στόχοι είναι εξίσου σημαντικοί, ακόμα και οι πιο μικροί, και, από τη στιγμή που θα τους επιλέξεις, είναι πολύ σημαντικό να ολοκληρωθούν...

Έτσι, μπήκα στο 2023 αποφασισμένος να κυνηγήσω όλα εκείνα τα εφηβικά όνειρα που κάπου στην πορεία (ξ)έχασαν την αξία τους, χωρίς να ψάχνω κάποιον σπουδαίο λόγο -έξω από μένα- να τους προσδώσω. Εφόσον το θέλω ακόμα, σκέφτηκα, είναι αρκετά σπουδαίος λόγος από μόνος του για: να πάρω εκείνη τη μηχανή, να κάνω εκείνο το τακτού, να ηχογραφήσω εκείνο το άλμπουμ, να βάψω το μαλλί, ή να πάω εκείνο το ταξίδι...

Στο τέλος τής Άνοιξης πήρα πρώτα το δίπλωμα του αυτοκινήτου (γιατί αν δεν ξεκινούσα με αυτό δε θα το έπαιρνα ποτέ!) και μετά τις καλοκαιρινές διακοπές ξεκίνησα και τα μαθήματα της μηχανής. Στο μεταξύ, είχα ήδη μαζέψει ένα σεβαστό ποσό για μια μεταχειρισμένη Harley, αλλά ένα απόγευμα άλλαξαν τα δεδομένα... Τελειώνοντας από ένα απ' τα μαθήματα, συναντηθήκαμε με δυο φίλους για καφέ. Συζητώντας τα επίκαιρα κάτω από τον ήλιο, με ρωτάει ο ένας "Και τελικά, ποια μηχανή θέλεις να πάρεις, ξέρεις?". "Ε, όχι αλλά σίγουρα θα βρω μια όμορφη chopper, τόσες έχει!", του απάντησα ανοίγοντας το κινητό για να σκαλίσω την αγορά στα γρήγορα. Σύντομα πέσαμε πάνω στη Honda Rebel του 2020. "Να ορίστε, αυτή μάλιστα!", τους είπα και συνέχισα "Αυτή θα πάρω.". Όλοι μαζί γελάσαμε με την τυχαιότητα της επιλογής μου, γιατί εκείνη τη στιγμή δεν ήξερα καν ποιο μοντέλο ή ποιας εταιρίας είναι, ούτε φυσικά αν θα με βολεύει το μέγεθός της. Ψάχνοντας τις προδιαγραφές της στη συνέχεια, ανακαλύψαμε ότι με υπερκαλύπτει και πως είναι απ' τις καλύτερες επιλογές για αρχάριους. "Έλα, μια χαρά θα είναι και το ύψος της, δεν υπάρχει περίπτωση. Ίσως και καλύτερα που είναι Honda. Αυτή θα πάρω!", είπα με ενθουσιασμό και κλείδωσα τον στόχο μου. Αργότερα το έψαξα περαιτέρω και λίγο καιρό μετά, την ημέρα που πέρασα τις εξετάσεις, πήρα το αστικό και πήγα κατευθείαν στην αντιπροσωπεία τής Honda... Τον περσινό Φεβρουάριο πήγαμε μαζί με έναν από αυτούς τους δύο φίλους για να παραλάβω τη (special edition) Rebel του 2024· τη μηχανή των παραπάνω φωτογραφιών... Έκτοτε, έχει περάσει ένας χρόνος και κάθε φορά που πάω να την ξεκλειδώσω έχω τον ίδιο ενθουσιασμό και την ίδια χαρά, για την επιλογή και το μικρό επίτευγμά μου.

Το να καταφέρεις να κάνεις αυτό που είπες στον εαυτό σου ότι θα κάνεις, είναι ανεκτίμητης αξίας προσωπική επιβράβευση· κι ας μην έχει καμία αντικειμενική ουσία. Τα συναισθήματα της αυτοεπιβεβαίωσης, αυτοεκτίμησης, και πληρότητας που προκύπτουν είναι απερίγραπτα. Όχι για τη μηχανή, όχι για το αντικείμενο, αλλά για το επίτευγμα. Για τη σκέψη ότι είπα στον εαυτό μου "Εγώ αυτό μια μέρα θα το οδηγάω." και κατάφερα να δημιουργήσω τις συνθήκες υλοποίησης. Είναι πολύ σπουδαίο πράγμα να πιστεύεις για τον εαυτό σου ότι μπορείς να πετύχεις το οτιδήποτε, αρκεί να το βάλεις πραγματικά στόχο. Και το συναίσθημα αυτό της αυτοπεποίθησης προκύπτει και καλλιεργείται μέσα από τέτοιες μικρές, αλλά μεγάλες για τη ζωή σου νίκες.

Και κάτι τελευταίο. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε μοναδικοί, αλλά κανείς μας ξεχωριστός. Και όσο ξεχωριστός κι αν νιώθεις, αν πιστεύεις ότι έχεις κάτι να κάνεις ή να μοιραστείς σ' αυτόν τον κόσμο, κάν' το ή μην το κάνεις, όσο έχεις τη δυνατότητα της επιλογής. Έτσι κι αλλιώς αντικειμενικά -για τη ζωή- δε θα παίξει και μεγάλο ρόλο. Ωστόσο, έχε κατά νου ότι υποκειμενικά -για σένα ή για κάποιους δίπλα σου- μπορεί να σημαίνει τη ζωή ολόκληρη... Κάνε πράξεις, λοιπόν, ή έστω κάνε χώρο για άλλες πράξεις. Καλή και η θεωρία, μα η ζωή (σου) είναι μικρή.

Μια "Άλλη Ζωή"

Το πιο δύσκολο πάντα είναι η αρχή, λένε. Η πρώτη γραμμή στον λευκό πίνακα, οι πρώτες νότες στην απόλυτη ησυχία· μετά κυλάει κάπως.. Θέλεις να τοποθετηθείς ιδανικά, να γράψεις κάτι αντάξιο των γεγονότων, αλλά καμία πρόταση δε φαντάζει σπουδαία· ούτε και το αντίθετο, ωστόσο. Ας τοποθετηθώ απλά λοιπόν, ανθρώπινα, χωρίς πολλή πολλή κριτική..

Από όταν ήμουν σχετικά τελειόφοιτος ακόμα, θυμάμαι τον πατέρα μου να μου λέει "πρέπει σιγά σιγά να αρχίσετε να σκέφτεστε τι θα κάνετε μετά, να στρώσετε κάπως τη ζωή σας. Αυτοί δε θα είναι για πάντα εδώ." Καλά τα έλεγε -και συμφωνούσα, φυσικά-, αλλά τέτοιες αλήθειες φάνταζαν τόσο μακρινές τότε. Τόσο που οριακά νόμιζες πως δε θα έρθουν ποτέ! Και να που ήρθε αυτή η μέρα. Τόσα χρόνια μετά αλλά και τόσο γρήγορα. Τόσο ξαφνικά αλλά ταυτόχρονα όχι απρόσμενα.

Ήδη από το καλοκαίρι είχε φανεί η αλλαγή... Δύσκολα θα βγει ο χειμώνας φέτος, είχα πει στον αδερφό μου επιστρέφοντας στην πόλη. Και όντως, η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη από τα μέσα του Οκτώβρη και μετά. Πέρασαν δύο πολύ ζόρικοι και ατελείωτοι μήνες, μέχρι να βγει η χρονιά. Και ήταν για όλη την οικογένεια έτσι. Ο καθένας το ζούσε με τον τρόπο του και έπαιζε τον ρόλο του, αλλά όλοι προσπαθούσαμε να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον· κυρίως οι δυνατοί αυτούς που το είχαν λίγο περισσότερο ανάγκη. Ήταν μια καλή ευκαιρία για "team bonding", που λένε και στον εργασιακό τομέα. Και πραγματικά, όλο αυτό μας έφερε πιο κοντά σαν οικογένεια. Ήταν μια εμπειρία με σπουδαία μαθήματα και σ' αυτά θέλω να μείνω γράφοντας.

1. Όλα είναι δανεικά.

Μαζεύεις, συμμαζεύεις, ορίζεις, ξεχωρίζεις... Μια ζωή "τα ρούχα και πράγματά σου", "οι συλλογές σου", "ο χώρος σου", "το σπίτι σου", "οι οικονομίες σου" για το μέλλον, "η προκαταβολική άρνησή σου" σε νέες εμπειρίες/ευκαιρίες/ανθρώπους, "οι κριτικές σου", "οι βαθμολογήσεις σου" στα πάντα, "οι προσδοκίες σου" απ' τους άλλους, "οι εχθροί σου", "οι άνθρωποί σου", "η/ο γυναίκα/άντρας σου", "το σώμα σου", όλα... Όλα τα αφήνεις πίσω φεύγοντας. Μόνο ό,τι γεννήθηκε μέσα στο κεφάλι σου κρατάς, κι αυτό αν υπάρχει κάπου να το πας.

..."Θα σ' αφήσω. Φεύγω εγώ.", της έλεγε εκείνες τις μέρες. Τον θυμάμαι μέχρι και τελευταία στιγμή να μετράει τα κουτάκια με τα κέρματά του και να ξεχωρίζει τα μονόευρα από τα δίευρα, ενώ ταυτόχρονα έλεγε να μαζέψουνε ό,τι λεφτά είχανε για να μου πάρουν αυτοκίνητο και να ξεχρεώσουν κάτι τελευταίες εκκρεμότητες του πατέρα μου... Μια άλλη μέρα είχε καθίσει στο μπαλκόνι και κοιτούσε σκεπτικός, μα με απάθεια, στο βάθος τον δρόμο. Εκείνη τη στιγμή προσπαθούσα να φανταστώ τι μπορεί να σκέφτεται, όμως το μόνο σίγουρο ήταν ότι τίποτα απ' όλα αυτά που έτρεχαν γύρω του δεν είχε νόημα πια. Το έβλεπα στο βλέμμα του.

2. Ο χαρακτήρας είναι μέχρι το τέλος εκεί.

Μπορεί το μυαλό να είχε ξεκουρδιστεί αισθητά και το σώμα να είχε χάσει τη δυναμική του, αλλά παρατηρώντας τις λεπτομέρειες, έβλεπες ότι κάποιες σταθερές παρέμεναν ακλόνητες... Οι συνήθειές σου, οι διαθέσεις σου, οι φόβοι σου, οι πεποιθήσεις σου, η στάση σου απέναντι στη ζωή εν τέλει, με τον άλφα ή βήτα τρόπο, είναι όλα εκεί. Ο εγκέφαλος έχει κι αυτός το δικό του "muscle memory", με άλλα λόγια. Εκπαιδεύεται με τα χρόνια πάνω σ' έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και οι συνήθειες που αποκτούν οι νευρώνες λειτουργούν με τον ίδιο γνώριμο τρόπο ακόμη κι όταν δεν μπορείς πλέον εσύ σαν άτομο να λειτουργήσεις σε απόλυτα συνειδητό επίπεδο. Κατά συνέπεια, ένα ανέκαθεν αγχώδες άτομο που πλέον χάνει τα λογικά του, αρχίζει να δημιουργεί φανταστικά σενάρια, ώστε να έχει λόγους να αγχώνεται.

..."Πάνε κοίταξε το πορτοφόλι, σίγουρα πήρε λεφτά.", μου έλεγε για την κόρη του. "Θέλουν να μας φάνε το σπίτι στο χωριό.", μουρμούριζε άλλες φορές στα πλαίσια θεωριών συνωμοσίας. Και πάντα μας έκανε κρυφά νοήματα για να μην ακούσει τάχα μου ο άμεσα εμπλεκόμενος. Όλους μας μπέρδευε -άλλους λιγότερο, άλλους περισσότερο-, αλλά πάντα κάποιος έπρεπε να παίζει τον ρόλο τού καλού και κάποιος τον ρόλο τού κακού... Τον τελευταίο μήνα η δύναμή του είχε περιοριστεί πλέον στο να στέκεται οριακά όρθιος, ωστόσο η διάθεσή του για να κάνει κουμάντο και να επιβληθεί στο γυναικείο φύλο ήταν ακόμη πολύ ισχυρή... Ο φόβος για τον θάνατο και όλα τα σχετικά ερωτήματα που πιθανότατα δε βρήκαν ποτέ καθησυχαστική απάντηση σε προσωπικό επίπεδο· αυτά κι αν ήταν ακόμη εκεί!... Όλα λειτουργούσαν με διαφορετικό τρόπο, λόγω του εκφυλισμού των εγκεφαλικών κυττάρων, αλλά όλα ήταν απλά μια διαφορετική προσέγγιση του ίδιου χαρακτήρα.

3. Ό,τι κρατάς μέσα σου θα έρθει να σε βρει.

Επειδή το έχεις κρύψει καλά βαθιά μέσα σου και πέρασαν τα χρόνια, ξεγελιέσαι ότι το ξεπέρασες κιόλας, αλλά στην πραγματικότητα το μόνο που κατάφερες είναι να το κρύψεις απ' τους άλλους. Όταν πια ο εγκέφαλος αρχίσει να χάνει τη συνοχή του, κάθε πικρία που δεν εκδηλώθηκε, κάθε τύψη που δε λυτρώθηκε, είναι εκεί, έτοιμη να βγει απ' την κρυψώνα της και να σε στοιχειώσει πάλι απ' την αρχή.

..."Έλα κάτσε εδώ λίγο. Θέλω να κάνουμε μια κουβέντα οι δυο μας.", είπε στον πατέρα μου σαν ήρθε από τη Γερμανία, νομίζοντας πως είναι ο αδερφός του. "Ευκαιρία να μονοιάσουμε.", έλεγε. Είχε πολλή πικρία μέσα του για τον αδερφό του, ο οποίος απ' ό,τι φαίνεται του φέρθηκε άσχημα σε διάφορες φάσεις τής ζωής τους και δεν τον στήριξε ποτέ. Ωστόσο, εκείνος ένιωθε τύψεις, γιατί θυμόταν αυτήν τη μία φορά που σήκωσε χέρι πάνω του και το θεωρούσε μεγάλη ντροπή σαν γεγονός μεταξύ αδερφών. Και όλα αυτά, παρότι πριν σχεδόν δεκαπέντε χρόνια αρνήθηκε να πάει στην κηδεία του, λέγοντας χαρακτηριστικά στη γυναίκα του πως "Ούτε μ' ένοιαξε που πέθανε.". Τον εαυτό μας, όμως, δεν το ξεγελάμε εύκολα.

Σε προσωπικό επίπεδο, μέσα σ' αυτούς τους δύο μήνες που ήρθαμε πιο κοντά και είχαμε πραγματική επαφή, έμαθα ίσως και περισσότερα πράγματα για το μακρινό παρελθόν του, την οικογένειά του, και τη στάση του απέναντι σε καταστάσεις, απ' όσα γνώριζα τα τελευταία είκοσι χρόνια που μέναμε μαζί. Μέσα σ' όλα, λοιπόν, μπορώ να πω ότι νιώθω και τυχερός που είχα αυτήν την ευκαιρία να γνωρίσω τον πραγματικό άνθρωπο, πίσω από την "καθώς πρέπει" εικόνα.

4. Η υγεία μου πάνω απ' όλα.

Ένα πράγμα που ίσως δε λαμβάνεις εξαρχής υπόψη σου σε πραγματικά δύσκολες καταστάσεις όπως αυτήν, είναι το πόση ενέργεια και διάθεση έχει ο καθένας (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού σου) να αφιερωθεί στο πρόβλημα και να βοηθήσει με προσωπικό κόστος. Όλοι κάναμε ό,τι μπορούσαμε, αλλά δεν ήμασταν και σε θέση να κάνουμε τα πάντα... Και πολλές φορές το "ό,τι μπορείς" δεν είναι αρκετό. Φυσικά, δε μ' ενδιαφέρει να κρίνω ή να συγκρίνω κανέναν, αλλά μέσα απ' αυτήν την εμπειρία θεώρησα σημαντική τη διαπίστωση ότι υπάρχει ένα εντελώς υποκειμενικό όριο για το τι σημαίνει "ό,τι μπορώ" για τον καθένα. Και αυτό το όριο, συνήθως, έχει να κάνει με την υγεία σου (σε κάθε επίπεδο). Έχει να κάνει με το σημείο που θεωρείς ότι σε φθείρει επικίνδυνα· με το σημείο που νιώθεις ότι τρελαίνεσαι και αρρωσταίνεις κι εσύ ο ίδιος. Σε περίπτωση που εργάζεσαι δε, και η φροντίδα που χρειάζεται να προσφέρεις δεν έχει ωράριο, προκύπτουν και άλλα προβλήματα από ένα σημείο και μετά, τα οποία, φυσικά, λειτουργούν ως επιπλέον εμπόδια. Αλλά μιας και αυτά είναι εξαρχής προβλεπόμενα, δε θα ήθελα να τα συμπεριλάβω στην "εξίσωση".

5. Είμαστε μια ανάμνηση.

Είναι απίστευτο καμιά φορά το πόσο διαφορετικοί μπορεί να είμαστε οι άνθρωποι στον πυρήνα μας από αυτό που δείχνουμε στους γύρω μας. Εγώ από πάντα τον θυμάμαι σοβαρό τον παππού μου, χωρίς ουσιαστικό χιούμορ ή στιγμές αυθόρμητου γέλιου.. Δεν έλεγε ποτέ συγγνώμη, σ' αγαπώ, ή όλες αυτές τις λέξεις που χαρακτηρίζουν έναν "αδύναμο και μη-καθώς-πρέπει" άντρα τής εποχής του. Τους τελευταίους δύο μήνες τού 2024, λοιπόν, γνώρισα έναν τελείως διαφορετικό άνθρωπο. Τον είδα να γελάει με την ψυχή του, να κάνει αστεία, να λέει όλες τις "απαγορευμένες" λέξεις σε όλους μας ξεχωριστά, καθώς και να απολαμβάνει μια ηλιόλουστη μέρα στο μπαλκόνι. Τον είδα, επίσης, επιθετικό, αγενή και άδικο. Ο εκφυλισμός των εγκεφαλικών κυττάρων σε τέτοιες περιπτώσεις δεν μπορεί να είναι μονόπλευρος. Λειτουργεί συνολικά και ο άνθρωπος καταλήγει να απενεργοποιεί όλα τα φίλτρα που είχε θέσει σε συνειδητό επίπεδο για τον εαυτό του.

Και ήταν τότε που, λίγες μέρες πριν φύγει για το νοσοκομείο, πάνω σ' αυτήν τη διαπίστωση των "νέων στάνταρ" σε συνδυασμό με την όλη αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του, είχα τη σκέψη πως, αν δεν ήταν το σώμα μπροστά μου ως αδιαμφισβήτητη απόδειξη, δε θα πίστευα ότι είναι ο παππούς μου. Ήταν πολύ ξένο όλο αυτό, σε σχέση με όλα όσα γνώριζα μέχρι τότε... Στην πραγματικότητα, η παγίδα είναι ότι κάπου κάπου έχεις την εντύπωση πως ο εγκέφαλος δουλεύει κανονικά, αλλά πέρα από αυτά είχα μια γενικότερη συνειδητοποίηση την οποία κράτησα.

Ο άνθρωπος που ορίζεις μέσα στο μυαλό σου ως πατέρα, μητέρα, παππού κ.λπ. είναι στην ουσία ένα συνονθύλευμα από χαρακτηριστικά και ταμπέλες που αποδίδεις σε μια εικόνα, στην οποία, στη συνέχεια, επενδύεις συναισθηματικά αναλόγως. Και αυτή η εικόνα υπάρχει μέσα στο κεφάλι σου· και μόνο εκεί. Εάν χάσεις όλες αυτές τις πληροφορίες, ας υποθέσουμε από μία ολική αμνησία, τότε αυτομάτως χάνεται και η όποια σύνδεση με το άτομο. Κατά συνέπεια, όσο διατηρείς την ανάμνηση αυτής της εικόνας μέσα σου, τόσο παραμένει το συγκεκριμένο άτομο στη ζωή σου. Όπως όταν ένα αγαπημένο μας πρόσωπο φεύγει μόνιμα σε άλλη χώρα και καταλήγουμε να το βλέπουμε μια στα τόσα χρόνια, αλλά κατά τα άλλα είναι "ζωντανό" στη ζωή μας καθ' όλη τη διάρκεια αυτών των χρόνων. Η μόνη διαφορά με κάποιον που φεύγει οριστικά είναι ότι δεν έχεις πλέον την επιλογή να ξαναδείς την εικόνα μπροστά σου εν ζωή. Όμως τελικά, δεν είναι αυτό που κρατάει -ή όχι- το άτομο ζωντανό στη δική μας ζωή.

6. Η ζωή συνεχίζεται.

Όλα στη ζωή είναι "χαρισμένες εμπειρίες". Κανείς δε μας χρωστάει καμία από αυτές και το μόνο σίγουρο είναι ότι ήρθαμε με "άδειες τσέπες", οπότε ό,τι κι αν συμβαίνει βρισκόμαστε στην πλευρά τού κερδισμένου. Παρά τη στεναχώρια, η οποία, φυσικά, προκύπτει από εγωιστικά συναισθήματα, για μένα ήταν μία πολύ σπουδαία εμπειρία ζωής το τελευταίο δίμηνο της περασμένης χρονιάς, την οποία δε θα αντάλλαζα ούτε και θα ξεχάσω εύκολα. Νιώθω πολύ περήφανος για τον παππού που είχα -συγγνώμη, έχω-, καθώς και για όλα τα μαθήματα που μου έδωσε, ακόμη και στις τελευταίες μέρες του.

18 May 1940 – 12 January 2025

FOMO is fake

And so he walked by himself for some time, successfully getting away from all that spirited square noise. It's so hard for him to listen to his thoughts with so many distractions. Looking around he figured out that these dark narrow streets would be his salvation. Therefore he followed them.

"So, if there's no actual purpose...",
he thought,
"...if there's nothing we must understand or reach at some certain point,
then, I guess,
this means there are no fixed deadlines to meet;
no right or late paths to take.
There are no experiences we must live;
while at the same time every experience is welcome.
And if there are no experiences we must live, that means there are no experiences we must not lose."

Steps and thought process continues...

"Every choice leads to an experience and every experience inevitably creates a path.
And, if all these are correct, every path is equally fine.
FOMO is fake!", he realized and offered himself a wide laugh.

"There is no fear of missing anything out, once you understand there's nothing to miss.
We could only miss something if there were certain things we should experience.
If there are no pre-fixed, specific experiences to live, how could we ever miss them?"

He immediately turned around and started walking towards the square streetlights. Soon enough he saw his company right where he left them. He looked at the clear sky for a moment.

"I wonder if there's beer on the sun", he asked himself and continued his walk, cracking a smile of unexplainable relief.

Passing Through

Ένα κύμα είμαστε όλοι...
Και όταν σκάσει αυτό το κύμα,
το μόνο αξιομνημόνευτο που θα 'χει απομείνει
είναι το αποτύπωμά του πάνω στην άμμο.
Το μόνο άξιο συζήτησης πια θα είναι το
αν υπάρχει θάλασσα ακόμα ή όχι·
η μεγαλύτερη εικόνα.
Απόλαυσε τη διαδρομή, λοιπόν, και θυμήσου:
όταν σκάσεις πάνω στην άμμο, κοίτα να έχει λίγο αντίκτυπο,
έστω μέχρι το επόμενο.
Τα υπόλοιπα όλα μικρής σημασίας...
Ένα κύμα είμαστε όλοι.

Ο Μουσικός

 

Και μετά από τόσα χρόνια γρατζουνώντας χορδές και σκαλίζοντας στιχάκια·

μετά από τόσα χρόνια μελετώντας ερμηνείες, σε μια προσπάθεια να εκφράσουμε ιδανικά, απόψεις και συναισθήματα·

μετά από χρόνια ατελείωτα δίπλα σε όλα αυτά τα τραγούδια που μας έκαναν παρέα τις επώδυνες εκείνες νύχτες·

μετά από όλα αυτά τα σημάδια του χρόνου να μας ενώνουν και να μας στιγματίζουν,

αναρωτιέμαι,

είμαι εγώ που παίζω μουσική ή η μουσική παίζει εμένα?

Θυμάσαι Τότε

Θυμάσαι τότε? Τότε που ήμασταν μικροί και θέταμε εμείς τους κανόνες. Τότε που δεν υπήρχε κάποιος να μας πει πώς θα παίζαμε "σωστά" μ' ένα παιχνίδι. Τότε που η ευτυχία ήταν αυτονόητη και η χαρά περίσσια...

Εμένα τα παιχνίδια μου, πολλές φορές, είχαν ευχές. Ευχές απλές, που μπορούσε εύκολα να τις εκπληρώσει ένα τζίνι, όπως εγώ..! Και χαιρόμουν τόσο πολύ να βοηθάω τα παιχνίδια μου να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα!

Να ορίστε, για παράδειγμα, αυτός εδώ ο πιγκουίνος ήθελε από πάντα -απ' ό,τι μου ανέφερε σε κάποια φάση- να μπορεί να πετάει. Γιατί, πώς γίνεται να είναι πουλί αλλά με "φτερά" που δεν είναι φτερά· με σχεδόν-πτερύγια που δεν είναι ακριβώς πτερύγια, αλλά ούτε χέρια ή πόδια!? Άδικη η ζωή του πιγκουίνου και μπερδεμένη η ταυτότητά του, θεωρούσε. Γι' αυτό κι εγώ του βρήκα τη λύση! :)

Θυμάσαι τότε? Τότε που η φαντασία δεν είχε όριο και η λογική δε χρειαζόταν να πάρει θέση. Η ζωή είχε τα δικά μας χρώματα και αυτό ήταν αρκετό... Και ώρες ώρες αναρωτιέμαι, αφού δούλευε τόσο σωστά γιατί το αλλάξαμε? Σε ποια φάση χάθηκε η μπάλα?

Μερικές φορές νιώθω ότι,
κάνοντας παιδιά,
καλό θα ήταν να προσπαθούσαμε να μάθουμε και κάτι απ' αυτά,
αντί να επιμένουμε να τους τα μάθουμε όλα εμείς...

Ιστορίες & Αναμνήσεις

...Όταν γυρίσαμε από τη Γερμανία και πιάσαμε δουλειά στο εργοστάσιο εδώ, δουλεύαμε στον ίδιο τομέα μαζί με την Πίτσα. Όταν κάναμε διάλειμμα και κατεβαίναμε για φαγητό, περνούσαμε μπροστά από την αποθήκη, η οποία είχε και πίσω πόρτα που οδηγούσε στην αυλή τού εργοστασίου. Ε, στην αυλή τώρα είχε ένα αδέσποτο σκυλί το οποίο το ταΐζανε διάφοροι και, πού και πού τις πιο κρύες μέρες, το αφήνανε να μπει μέσα και να μείνει στην αποθήκη για το βράδυ.

Μια μέρα, λοιπόν, περνώντας με την Πίτσα έξω από την αποθήκη, ακούμε το σκυλί γαυγίζει αγριεμένο. Τι έπαθε αυτό σήμερα καλέ, μου λέει σταματώντας το βήμα της. Ξέρω κι εγώ, της απαντάω και πριν προλάβω να τελειώσω την πρότασή μου, τη βλέπω πλησιάζει στην πόρτα τής αποθήκης που ήτανε μισάνοιχτη. Πάω κι εγώ από πίσω της και τι να δούμε?! Ήτανε μέσα αυτός ο νεαρός που μας είχανε φέρει για υπεύθυνο πριν λίγο καιρό και κρατούσε το σκυλί δεμένο απ' τον λαιμό, με μια θηλιά που είχε φτιάξει με αυτά τα μπλε, πλαστικά σχοινιά που είχαμε στο εργοστάσιο για να δένουμε τις κούτες στις παλέτες. Σε μια δόση σηκώνει το σχοινί ψηλά και το κρατάει εκεί σταθερά· Το σκυλί με το ζόρι πατούσε στα πίσω πόδια του και αυτός χαλαρός με το άλλο του χέρι κάπνιζε. Εντάξει, δεν τον ξέραμε και πολύ, αλλά τέτοιο πράγμα δεν το περιμέναμε. Μόλις το είδαμε τρομάξαμε. Λέω στην Πίτσα "έλα, πάμε να φύγουμε, δεν μπορώ εγώ να το κοιτάζω άλλο αυτό". Κάνω να φύγω και την τραβάω απ' το χέρι. Δεν προλάβαμε να κάνουμε δυο βήματα τη βλέπω γυρίζει πίσω! Πού πας καλέ, της λέω, προσπαθώντας να μην κάνω και φασαρία. Εκείνος το βασάνισε το σκυλί, μέχρι που το έπνιξε κιόλας, φυσικά. Εγώ δε θα το άντεχα να το δω, αλλά η Πίτσα έκατσε.

Μετά που φύγαμε έκλαιγε, μέχρι να γυρίσουμε πίσω στη δουλειά μας. Καλά καλέ, τι κλαις τώρα, όταν σε είπα να φύγουμε καθόσουνα, της είπα εκεί που καθίσαμε να φάμε. Θα βρούμε και τον μπελά μας, συνέχισα. Εκείνη τότε μου είπε "αχ, ήταν σαν να έβλεπα να πνίγεται το παιδί μου". Αυτή είχε ένα μικρό αγοράκι 6 χρονών και μέναμε εκεί σ' εμάς στην Καλαμαριά, λίγο πιο έξω... Ούτε πέντε μέρες μετά, αυτή έλειπε στη δουλειά και τα παιδιά στην αυλή της παίζανε, μαζί με το δικό της. Πώς παριστάνανε τους καουμπόηδες με το λάσο, ανεβαίνει το παιδί της πάνω σ' ένα απ' τα σακιά που είχανε εκεί έξω και όπως προσπαθούσε να στηριχτεί από το σχοινί που είχανε τεντωμένο για να απλώνουν τα ρούχα, γλιστράει-πέφτει, μπλέκονται τα σχοινιά και πνίγεται! Έκλαιγε με μαύρο δάκρυ η γυναίκα μετά, δεν μπορούσε να το πιστέψει...

Φοβερό, πάντως· εγώ δε θα το ξεχάσω ποτέ. Και εκείνον φυσικά, δεν τον συμπαθήσαμε ξανά από τότε. Αυτό τώρα πρέπει να έχει 33-34 χρόνια. Εμείς είμασταν 43-44 και αυτός ήταν νεαρός, μετά τον στρατό· άντε να ήταν 23.

(από γιαγιά, σχεδόν αυτολεξεί. 6.12.23)

Μεταμεσονύχτιες Κουβέντες

Α: "...ε, δεν μπορείς να το υποστηρίξεις αυτό, τι να κάνουμε τώρα(?)!"
Β: "Να, αυτά δεν μπορώ: τα "δεν...". Μου τη δίνει τώρα..!"
Α: Γελάει, καθώς απομακρύνεται από το μπαρ.
Γ: "Να είσαι δυνατή. Δε χρειάζεται να φορτώνεις με το παραμικρό. Αν μπορεί ο άλλος να σε φέρει σε αυτήν τη θέση με μια απλή πρόταση, μπορεί και να κατευθύνει την αντίδρασή σου στη συνέχεια... Η διατήρηση της ψυχραιμίας είναι δύναμη· αν μη τι άλλο, είναι ελευθερία. Στο κάτω κάτω, δεν μπορούμε να υποστηρίζουμε όλα τα στυλ ταυτόχρονα. Και είναι υποχρεωτικά έτσι· επίτηδες, απ' τη φύση μας. Είναι που είσαι πολύ καλή σε κάτι άλλο, δες το έτσι. Όσο πιο καλός είναι κανείς σε κάτι, τόσο απομακρύνεται απ' το να είναι καλός στο αντίθετό του. Αν προτιμάς να είσαι μέτρια σε όλα, μπορείς και αυτό. Αρκεί πάντα να κάνεις αυτά που θέλεις από επιλογή, με καθαρό μυαλό. Και όχι επειδή κάποιος σου είπε ότι δεν μπορείς και θέλεις να του αποδείξεις το αντίθετο. Γιατί πρόσεξε, αυτό είναι και παγίδα: ποτέ δε θα νιώσεις αρκετή, προσπαθώντας να αποδεικνύεις στους άλλους ότι είσαι αρκετή."
Β: "Ναι..."
Γ: "Εσένα να έχεις αντίπαλο. Άσε τους άλλους να τρέχουν τη δική τους κόντρα. Μόνοι μας είμαστε στον συγκεκριμένο αγώνα."
Β: Ξεφυσάει και σβήνει νευρικά το τσιγάρο της στο διπλανό, καθαρό τασάκι.

reflect and rejoice

Μ' αυτά και μ' εκείνα, πάει ένας χρόνος από τις ημέρες των αυστηρών αλλαγών, διατροφικά αλλά και γενικότερα· απλά δεν είμαι εδώ για να μιλήσω για το γενικότερα, όχι ακόμα. Πάει ένας χρόνος από κάποιες σιωπηλές αποφάσεις, τόσο ηχηρές μέσα μου που, ενώ δεν είχα ιδέα πώς θα καταφέρω να τις κάνω πράξεις και πραγματικότητα, ταυτόχρονα γνώριζα πως δεν υπάρχει η επιλογή να μην τα καταφέρω. Και δεν έφτασα ως εκεί, αλλά έφτασα ως εδώ. Γι' αυτό "μ' ευχαριστώ" και συνεχίζω...

Ένας χρόνος χωρίς:

αλκοόλ και εξευτελιστικά ξενύχτια,
junk food -ακόμα και σε συναθροίσεις με παρέα!-,
τηγανιτά,
γλυκά παντός είδους (ναι, και τούρτες) και επιπρόσθετη ζάχαρη στο οτιδήποτε,
αναψυκτικά ή άλλα ροφήματα με ζάχαρη και χημεία,
κέτσαπ, μαγιονέζα και οποιαδήποτε σως,
μερέντα-νουτέλα ή άλλο βασιλιά τής ζάχαρης,
αλλαντικά πέρα από γαλοπούλα,
πατατάκια ή άλλες λιχουδιές που συνοδεύουν ροφήματα,
μπισκότα και σοκολάτες (εξαιρείται η μαύρη σοκολάτα),
βαρύ φαγητό πριν τον ύπνο και υπέρδιπλες μερίδες το μεσημέρι,
οποιαδήποτε μη-υγιεινή σαχλαμάρα από σούπερ/μίνι μάρκετ,
χυμούς τού εμπορίου και γάλα πέρα από αμυγδάλου.

Ένας χρόνος με:

4-5 γεύματα τη μέρα και σε -όσο το δυνατόν- σταθερές ώρες,
μπόλικο νερό και κυρίως εμφιαλωμένο,
ωμούς ξηρούς καρπούς (κυρίως καρύδια και αμύγδαλα),
ταχίνι ολικής άλεσης και επιλεγμένο φιστικοβούτυρο χωρίς ζάχαρη,
φρούτα σε καθημερινή βάση,
αυγά και κόκκινες πιπεριές στο πρωινό,
κατσικίσιο τυρί και γιαουρτάκια με επιπλέον πρωτεΐνες,
βιολογικά δημητριακά και μπάρες χωρίς ζάχαρη,
ρυζογκοφρέτες και μόνο μαύρο ψωμί (και αυτό με μέτρο),
μπόλικα καρότα και μπρόκολο,
περισσότερο κοτόπουλο και λιγότερο χοιρινό,
τσάι με μέλι και σόδες με λεμόνι.

Ναι, είναι μία λίγο πιο προσωπική ανάρτηση η συγκεκριμένη, αλλά να με συγχωρείτε, τη θεώρησα αναγκαία. Είναι μία ανασκόπηση και ταυτόχρονα ένα μέτρο σύγκρισης για τη χρονιά που έρχεται. Να το κάνετε και εσείς πού και πού, βοηθάει. Το συνιστώ. ;)

Experiencing

Κουράζει ο πολύς ο κόσμος, είπε. Δε σ' αφήνει να απολαύσεις με την ησυχία σου τα αξιοθέατα, συμπλήρωσε... Ναι, καταλαβαίνω· λογικό, αποκρίθηκα..

Εντάξει, ίσως για μένα να είναι διαφορετικό το πώς απολαμβάνω την επίσκεψη σε μια ξένη πόλη. Θα με γεμίσει απλά το να περπατήσω στους δρόμους, χωρίς να πηγαίνω κάπου να δω κάτι συγκεκριμένο, οριοθετώντας με τη διάθεση της στιγμής την ταχύτητα του βήματός μου. Να κοιτάζω τις βιτρίνες, τα σπίτια, τα μπαλκόνια, το ντύσιμο και τα κουρέματα του κόσμου· τις στιλιστικές λεπτομέρειες που καθορίζουν τις διαφορές σε σχέση με τις δικές μας πόλεις. Τις διαφορές που σε κάνουν, ακόμη και με κλειστά τα μάτια, να αισθάνεσαι τον ξένο αέρα ανάμεσα στα σοκάκια. Θα με γεμίσει να καθίσουμε τυχαία κάπου για καφέ με τα παιδιά και να ψαχουλέψουμε τον κατάλογό τους. Να συγκρίνουμε και να βρούμε τι τους λείπει από τους καταλόγους που έχει συνηθίσει το μάτι μας και ταυτόχρονα να παραγγείλουμε το πιο ιδιαίτερο, τοπικό ρόφημα που έχουν να μας προσφέρουν!

Και σε όλα αυτά, και άλλα τόσα μικρά πράγματα που προδίδουν τον χαρακτήρα μιας πόλης, ο πολύς κόσμος πάντα έρχεται να συμπληρώσει όμορφα, διατηρώντας τον παλμό της· και είναι αυτό που εμπνέει ζωή σε όλες αυτές τις πρωτόγνωρες εμπειρίες.

Συζητήσεις στη Σαλοκουζίνα (vol.2)

Κοντεύει 1μμ. Τέτοια ώρα, συνήθως, έχουν φάει ήδη, αλλά υπάρχουν και μέρες όπως αυτή, που τυχαίνει να το καθυστερήσουν... Ο παππούς βλέπει αφοσιωμένα τηλεόραση και η γιαγιά καθαρίζει βρασμένες πατάτες δίπλα, στην κουζίνα. Τελειώνοντας με το καθάρισμα, πηγαίνει βιαστικά στο σαλόνι.

γ: "Να βάλω να φάμε?"
π: γυρίζει το κεφάλι και την κοιτάζει σιωπηλός, με ένα βλέμμα μπερδεμένο και ελαφρώς καχύποπτο, λες και του έβαλε ερώτηση παγίδα.
γ: "Ε?"
π: "Περιμένεις τηλέφωνο?"
γ: "Όχι."
π: "Από ποιον?"
γ: "Από κανέναν!", του απαντάει και επιστρέφει πίσω στην κουζίνα να ολοκληρώσει την πατατοσαλάτα τους.

Ο παππούς, αισθητά ενοχλημένος απ' τον παραλογισμό της, ανεβάζει ένταση και συνεχίζει.

π: "Σε ρωτάω αν περιμένεις τηλέφωνο και μου λες ναι, και τώρα λες από κανέναν."
γ: "Εγώ είπα άλλο και εσύ με ρωτάς για το τηλέφωνο."
π: "Τι σε ρώτησα?"
γ: "Αν περιμένω τηλέφωνο."
π: "Ε, και?"
γ: "Τίποτα, δεν περιμένω τηλέφωνο", λέει με μια διάθεση να κλείσει εκεί την κουβέντα, ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί τη σαλάτα στο τραπέζι.

Ο παππούς, όμως, δεν το βάζει κάτω και μπαίνει στην επίθεση.

π: "Ε τότε τι με λες και το κάνεις θέμα?", ρωτάει φουντωμένος.

Η γιαγιά ξεφυσάει αγανακτισμένη και ξανά-προσπαθεί, αυτήν τη φορά με πιο αργό και καθαρό λόγο. 

γ: "Σε ρώτησα πρώτα αν θέλεις να φάμε και μου είπες όχι. Και μετά με ρώτησες αν περιμένω τηλέφωνο!"
π: "Πότε είπες για φαΐ?"
γ: "Σε ρώτησα."
π: "Και σε είπα όχι?"
γ: "Ναι."
π: "Συνεννόηση μπουζούκι", απαντάει αστειευόμενος, ρίχνοντας άμεσα τους τόνους και παίρνοντας θέση για μεσημεριανό.

Στο μεσοδιάστημα, εγώ στην κουζίνα έχω γυρίσει πλάτη, σε μια προσπάθεια να μη με δουν που έχω λυθεί στα γέλια, καθώς απολαμβάνω πρωινή κωμωδία.

Living On The Edge (part: 2)

Η ώρα πρέπει να πλησίαζε 1πμ και το κέντρο τής πόλης γεμάτο φώτα και φασαρία. Ο Γάμα κοιτούσε εκνευρισμένος το ποτήρι στα χέρια του, αλλά δε μιλούσε. Είχε υποσχεθεί στον εαυτό του πως δε θα σχολιάσει τίποτα, μιας και η κουβέντα δεν ήταν της ώρας.. Ο Κάπα απ' την άλλη, έχοντας αντιληφθεί την ανήσυχη ατμόσφαιρα, άρχισε να λέει διάφορα, προσπαθώντας να ψαρέψει κουβέντες και να βολιδοσκοπήσει την κατάσταση. Ο συνοδηγός άκουγε και σε κάθε του απάντηση μετρούσε πολύ προσεκτικά τα λόγια του· δεν ήθελε να τον φουντώσει ή να του αποσπάσει την προσοχή. Δυστυχώς, όμως, μια-δυο προτάσεις τού Κάπα ως προς το κατά πόσο μπορεί να εξασφαλίσει μια ασφαλής επιστροφή όντας σε αυτήν την κατάσταση, πυροδότησαν ανεπανόρθωτα την ψυχραιμία του. Τι να μου αποδείξεις ρε φίλε, μετά από τόσα χρόνια τώρα θα σε μάθω, του είπε και συνέχισε. Μεταξύ μας μιλάμε τώρα και έτσι κι αλλιώς ήδη αυτό που έγινε στο ξεκίνημα της διαδρομής λέει πολλά. Τι έγινε στο ξεκίνημα, ρώτησε ο Κάπα με απορία... Αποκλείεται να έγινε κάτι τέτοιο πριν μισή ώρα, θα το θυμόμουν, αντέδρασε μετά από λίγο, ακούγοντας την ιστορία από τον Γάμα. Αυτό ήταν αρκετό. Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν απότομα και η συζήτηση ξέφυγε εντελώς από τα πλαίσια που ήλπιζε να την κρατήσει ο Γάμα. Στη συνέχεια, ο Κάπα έβγαλε το κινητό του να τηλεφωνήσει στη Φι, για επιβεβαίωση. Δεν μπορούσε να το χωνέψει ο νους του. Τι κάνεις τώρα, τον ρώτησε ο Γάμα εκνευρισμένος. Δηλαδή σου λέω ψέματα?! Άσε το κινητό και συγκεντρώσου να επιστρέψουμε· αν μη τι άλλο αυτό που κάνεις με προσβάλλει, είπε κλείνοντας. Τελικά τηλεφώνησε, αλλά ευτυχώς το έκλεισε σύντομα, παίρνοντας την επιβεβαίωση που ο ίδιος δεν περίμενε..

Η σκηνή δεν τελείωσε εκεί, όταν σε μια αργοπορημένη προσπάθεια να βάλει το κινητό πίσω στην τσέπη του, έπεσαν οι πρώτες κόρνες από τα οχήματα της ουράς, στο φανάρι που τους είχε πιάσει. Πίσω τους ακριβώς, ένας ταξιτζής εν ώρα εργασίας, τον οποίο, δυστυχώς, ο Κάπα άκουσε να βρίζει απ' το παράθυρο. Δεν ήθελε πολύ, τα νεύρα του χτύπησαν κόκκινο. Τον κοίταξε απ' τον καθρέφτη με ένα δολοφονικό βλέμμα και αμέσως άρχισε να κορνάρει ειρωνικά, αλλάζοντας ταυτόχρονα απότομα ταχύτητα, παίζοντας με το γκάζι και το φρένο.. Τι κάνεις στη μέση τού κεντρικού ρε φίλε, τον ρώτησε θυμωμένα ο Γάμα. Αφού δεν έχουμε δίκιο, άσε τις κόντρες και πάμε να φύγουμε, συνέχισε ξεφυσώντας. Άσε με ρε, απάντησε εκείνος εκνευρισμένα, έχοντας εστιάσει στο όχημα πίσω τους. Την επόμενη στιγμή, ο Γάμα είδε το αμάξι να βγαίνει ελαφρώς εκτός πορείας, γέρνοντας προς το αντίθετο ρεύμα. Αντανακλαστικά άπλωσε το χέρι του και ίσιωσε το τιμόνι, χωρίς δεύτερη σκέψη. Συγκεντρώσου εδώ ρε φίλε, του είπε μάταια.. Η κατάσταση είχε ξεφύγει. Ολονών τα βλέμματα τριγύρω είχαν στραφεί πάνω τους. Ευτυχώς, η προσπάθεια εξαγρίωσης του ταξιτζή απέτυχε. Αφού ανταλλάξανε μερικά κορναρίσματα, ο ταξιτζής με την πρώτη ευκαιρία τους προσπέρασε και εξαφανίστηκε. Η φορτισμένη ατμόσφαιρα στο αυτοκίνητο μέσα συνεχίστηκε για ώρα, παρότι και οι δύο πλέον είχαν ρίξει τους τόνους. Ο Κάπα πλέον οδηγούσε αισθητά πιο εκνευρισμένα, αλλά τουλάχιστον είχαν ξεφύγει την πολλή κίνηση του κέντρου. Τα δύσκολα πέρασαν, σκεφτόταν ο Γάμα, κοιτώντας το ποτήρι με τη βότκα. Λίγο παρακάτω, όταν πια ξεπέρασε το σκηνικό με το ταξί, ο Κάπα, επέστρεψε πίσω στην κουβέντα με τη Φι και το ξεπαρκάρισμα.. Πώς είναι δυνατόν να μην μπορώ να το θυμηθώ, αναρωτιόταν. Δε γίνεται να έχω ξεχάσει κάτι που συνέβη πριν λίγο, επαναλάμβανε ξανά και ξανά. Αυτό και μόνο κάτι θα έπρεπε να σου λέει, του απάντησε με ύφος ο Γάμα. Και στο κάτω κάτω, ξέχνα το, ξεκόλλα, τι σημασία έχει τώρα, του είπε στρέφοντας το κεφάλι του έξω απ' το παράθυρο, σε μια διάθεση να κόψει εκεί τη συζήτηση.

Λίγα δευτερόλεπτα μετά, παίρνοντας μια δεξιά στροφή απότομα, το αμάξι πέφτει πλαγιομετωπικά πάνω στη διαχωριστική νησίδα και αμέσως επανέρχεται στην πορεία του κανονικά, σαν δυο συγκρουόμενα σε λούνα παρκ. Για καλή τους τύχη, εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχαν άλλα οχήματα τριγύρω. Ο Γάμα, κουρασμένος απ' την όλη κατάσταση, δεν είπε κουβέντα. Οι λέξεις έμοιαζαν να είχαν χάσει παντελώς την αξία τους. Εντάξει, αυτό θα το θυμάμαι σίγουρα, είπε ο Κάπα, με μια δόση χιούμορ στη φωνή του. Ωραία, του απάντησε ο άλλος. Χαλάρωσε ρε, θα επιστρέψουμε μια χαρά, δε θα πεθάνεις σήμερα, συνέχισε ο Κάπα αστειευόμενος, προσπαθώντας να ελαφρύνει το κλίμα... Από εκείνο το σημείο και μετά, αντάλλαξαν ελάχιστες κουβέντες και όλα κύλησαν ομαλά, μέχρι το τελικό παρκάρισμα. Κατεβαίνοντας απ' το αμάξι, ο Γάμα πέταξε το ποτό σε κάτι χορτάρια, απορώντας για άλλη μία φορά, για τον λόγο που το είχε κρατήσει τόση ώρα εξαρχής. Στη συνέχεια πήγε να τσεκάρει το αμάξι, αν και πλέον είχε μικρή σημασία το πόσο μεγάλο ήταν το βαθούλωμα από το τρακάρισμα. Δεν έπαθε τίποτα, μην ανησυχείς, του είπε ο Κάπα.

Επιστρέφοντας με τα πόδια προς τα πίσω, κάθισαν κανένα μισάωρο έξω από μια τράπεζα και το συζητήσανε για λίγο ακόμα... Χωρίς νόημα. Ο Λάμδα ενημέρωσε πως θα φύγει πίσω για Χαλκιδική, τελικά, και ο Γάμα με τη σειρά του, ενημέρωσε τον Κάπα πως δε θα πάνε μαζί στο Roadhouse να βρούνε τα παιδιά, όπως έλεγε το πλάνο. Κλείσανε κάπως απότομα την κουβέντα και ο Γάμα έφυγε μόνος προς το μαγαζί, παρέα με τις σκέψεις του..

Living On The Edge (part: 1)

Ήτανε κανονισμένο από καιρό πως θα πηγαίνανε σ' αυτήν τη συναυλία. Είχανε πει κι άλλοι ότι θέλουν να έρθουν, αλλά μέχρι τελευταία στιγμή κανείς τους δεν είχε κλείσει εισιτήρια. Τελικά, την Πέμπτη, δυο μέρες πριν τη μεγάλη βραδιά, ο Γάμα πήγε κι αγόρασε 6 μαζί, ένα για τον καθένα. Πλέον ήταν σίγουρο πως θα πηγαίνανε.

Σάββατο απόγευμα, κανονίζουν να βρεθούν με τον Κάπα και τη Φι γύρω στις 7:30μμ, για να πάνε παρέα με το αμάξι. Τους υπόλοιπους θα τους έβρισκαν εκεί. Είχε πολλές δουλειές να προλάβει· να πάει απ' το ένα σπίτι στο άλλο, να φροντίσει τη γάτα μιας και θα επέστρεφε ξημερώματα... Οριακά θα τους προλάβαινε. Παρ' όλες τις καθυστερήσεις, συναντήθηκαν σ' ένα καφέ-μπαρ, κάτω απ' το σπίτι τής Φι, ένα τέταρτο μακριά απ' τον συναυλιακό χώρο με το αμάξι. Το σχέδιο ήταν να φύγουνε αμέσως μόλις θα έφτανε ο Γάμα, αλλά τελικά κάθισαν λίγο ακόμη εκεί, τόσο όσο να τελειώσει το ποτό του ο Κάπα. Ήταν όλοι πολύ ενθουσιασμένοι και υπήρχε μία έντονα θετική διάθεση στην ατμόσφαιρα. Ο Γάμα δεν μπορούσε να περιμένει άλλο. Άντε, πάμε να φύγουμε, είπε. Πάμε να προλάβουμε να πιάσουμε καμιά καλή θέση, συμπλήρωσε, καθώς μάζευε τα πράγματά του απ' το τραπέζι. Σηκώθηκαν, χαιρέτησαν και κατευθύνθηκαν προς το αμάξι τού Κάπα, αν και πλέον αυτή η επιλογή δε φάνταζε και η καλύτερη, μιας και αυτός είχε ήδη αρχίσει να κάνει κεφάλι και κανείς από τους άλλους δεν ήξερε να οδηγεί. Έπρεπε, όμως, να βιαστούν· είχε περάσει η ώρα. Θα δούμε πώς θα γίνει στην επιστροφή, σκέφτηκε ο Γάμα, ακούγοντας τη μηχανή τού οχήματος να παίρνει μπρος. Ήταν πολύ χαρούμενοι για να τους τη χαλάσει κάτι τέτοιο τώρα..

Μετά από μερικούς κύκλους στη γειτονιά, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το gps, έφτασαν στον προορισμό τους. Το αμάξι το αφήσανε πάνω στον κεντρικό, αν και απ' ό,τι διαπίστωσαν στη συνέχεια, ο συναυλιακός χώρος είχε μπόλικες θέσεις πάρκινγκ. Πρώτη στάση η καντίνα, 50 μέτρα μακριά απ' την είσοδο. Να πάρουμε καμιά μπύρα(?), ρώτησε ο Κάπα. Ναι, αλλά θα πρέπει να τις πιούμε στα γρήγορα πριν μπούμε, απάντησε ο Γάμα. Δεν πρόκειται να μας αφήσουν να τις περάσουμε μέσα, συμπλήρωσε. Ο "κλέφτης", το κουτάκι το είχε 2€, αλλά η αντίστοιχη ποσότητα μέσα θα έκανε 4-5€, οπότε δεν υπήρχαν και πολλές επιλογές.. Πήρανε τέσσερις. Συζητώντας για τα κομμάτια που θέλουν ν' ακούσουν από τις μπάντες, ο Γάμα ήπιε τη δικιά του, ενώ στον ίδιο χρόνο ο Κάπα κατέβασε και τη δεύτερη· η Φι δεν ήθελε να πιει εξαρχής. Την τελευταία, κατάφεραν και την πέρασαν από την είσοδο και κάπως έτσι μπήκανε μέσα, έτοιμοι να το ζήσουν!

Η συναυλία άνοιξε με τους Kohana, κάτι φίλοι τού Κάπα, οι οποίοι παρουσίαζαν καινούριο δίσκο. Τα παιδιά μπήκαν δυναμικά και ο κόσμος ξεσηκώθηκε ήδη απ' το πρώτο τέταρτο. Λίγο μετά την έναρξη έφτασαν και οι άλλοι δύο τής παρέας, ο Δέλτα και ο Ταφ. Ο Γάμα βγήκε έξω να τους δώσει τα εισιτήριά τους και να τους μεταφέρει στο σημείο που είχανε στηθεί μέσα. Ο Λάμδα ερχόταν αυθημερόν από Χαλκιδική μόνο και μόνο για τη συναυλία, αλλά θα έφτανε τελευταίος, μιας και είχε ενημερώσει λίγο νωρίτερα πως είχε ακόμη δρόμο μπροστά του.. Επιστρέφοντας μέσα, ο Κάπα και η Φι είχαν εξαφανιστεί. Είχανε πάει μπροστά και θα καθόντουσαν εκεί, σίγουρα μέχρι να τελειώσει το support και από 'κεί και πέρα, βλέποντας και κάνοντας. Ο χώρος είχε αρχίσει να γεμίζει αισθητά. Ακούστηκε από τους τριγύρω πως η συναυλία είχε γίνει sold out και όντως, κάπως έτσι φαινόταν. Με το που τελείωσαν οι Kohana έφτασε μήνυμα από τον Λάμδα, "είμαι απ' έξω". Ο Γάμα βγήκε για άλλη μια φορά να μαζέψει και τον τελευταίο τής παρέας, ο οποίος, δυστυχώς, είχε χάσει το άνοιγμα της συναυλίας, αλλά είχε φτάσει πάνω στην ώρα για τη μεγάλη μπάντα τής βραδιάς, τους VIC. Τα παιδιά τα δώσανε όλα, ο ενθουσιασμός όλων κορυφώθηκε και πριν το καταλάβουν πέρασε ένα αξέχαστο, απολαυστικό δίωρο, για το οποίο πολλοί θα έχουνε να λένε.

Βγαίνοντας προς τα έξω, η παρέα έγινε και πάλι μία, αλλά πολύ σύντομα ο Δέλτα και ο Ταφ δήλωσαν αποχώρηση, καθώς ήταν πολύ κουρασμένοι (λόγω δουλειάς) για οποιαδήποτε συνέχεια. Οι υπόλοιποι κατευθύνθηκαν σιγά σιγά προς τα οχήματά τους, συζητώντας για το πού θα πάνε και πώς θα εξελιχθεί η βραδιά. Οι σκέψεις ήταν ανάμεικτες και τα δεδομένα ανησυχητικά.. Ο Γάμα είχε μιλήσει από το απόγευμα με τον Χι, ο οποίος θα τους περίμενε με παρέα στο Roadhouse για μπύρες και βελάκια, οπότε αυτή ήταν και η πρώτη πρόταση που έπεσε στο τραπέζι, αλλά ο Κάπα είχε πιει πλέον πολύ για να οδηγήσει ως εκεί. Ελάτε να πάμε με το δικό μου αμάξι όλοι μαζί και έρχεσαι αύριο να το πάρεις, του πρότεινε ο Λάμδα. Ναι, έτσι κι αλλιώς Κυριακή είναι, συμπλήρωσε ο Γάμα, προσπαθώντας να υποστηρίξει την πρόταση. Οι αναμενόμενες αντιδράσεις, όμως, δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Παιδιά, μην αγχώνεστε, το 'χω γενικά, είπε ο Κάπα και συνέχισε με αυτοπεποίθηση. Πηγαίντε όπου είναι, εγώ θα πάω τη Φι σπίτι και θα έρθω να σας βρω, άμα είναι. Έμειναν μερικά λεπτά ακόμα εκεί, προσπαθώντας μάταια να τον μεταπείσουν. Ο Λάμδα είχε αρχίσει να ξενερώνει και να σκέφτεται το σενάριο να φύγει απευθείας πίσω Χαλκιδική. Ο Γάμα ήταν σε δίλημμα και η βραδιά έτοιμη να πάρει επικίνδυνη τροπή.. Θα πάω μαζί τους, είπε στον Λάμδα. Καλύτερα να μην είναι μόνος του μετά που θα αφήσει τη Φι, συμπλήρωσε. Εντάξει, πάω κι εγώ προς σπίτι τότε για λίγο και στείλε μου ένα μήνυμα τι θα κάνετε να ξέρω, απάντησε εκείνος. Έτσι κι έγινε.

Η διαδικασία τής επιστροφής, όπως ήταν αναμενόμενο, ήταν μια επεισοδιακή εμπειρία. Ήδη από το ξεπαρκάρισμα φαινόταν το πώς θα πάει το πράγμα, όταν σε μια λάθος κίνηση, τράκαραν το μπροστινό όχημα. Ευτυχώς η επαφή δε φάνηκε να άφησε σημάδι, αλλά ο Γάμα και η Φι είχαν πλέον αρχίσει ν' ανησυχούν σημαντικά. Παρ' όλα αυτά, κανείς δεν το σχολίασε και στα επόμενα δευτερόλεπτα οι ρόδες ξεκίνησαν να τσουλάνε κανονικά τον δρόμο τής επιστροφής.. Οι αυξομειώσεις τής ταχύτητας ήταν έντονες και απότομες, τα αντανακλαστικά αισθητά μειωμένα, και η κίνηση της πόλης ενοχλητικά αυξημένη (σαν Σάββατο βράδυ που ήταν)... Δε μιλούσαν πολύ, αν και δεκάδες σκέψεις περνούσαν απ' το μυαλό τού καθενός εκείνη τη στιγμή. Η Φι κρατούσε ακόμη στα χέρια της το τελευταίο και μισοτελειωμένο ποτό τού Κάπα. Λίγα λεπτά μετά έφτασαν μπροστά σ' εκείνο το καφέ-μπαρ απ' το οποίο είχαν ξεκινήσει. Η Φι καληνύχτισε τον Κάπα και κατέβηκε. Μαζί της κατέβηκε και ο Γάμα, για ν' αλλάξει θέση και να καθίσει μπροστά. Στείλε μου αν γίνει κάτι, του είπε εμπιστευτικά, δίνοντάς του το ποτό τού Κάπα. Το αμάξι πήρε πάλι μπρος και ξεκίνησε τη δεύτερη και τελευταία διαδρομή του.

Συζητήσεις στη Σαλοκουζίνα (vol.1)

Η γιαγιά στην κουζίνα ξεκίνησε το μαγείρεμα. Ο παππούς στο σαλόνι, άρχοντας της τηλεόρασης. Η θεία μόλις έφυγε, κλειδώνοντας την πόρτα πίσω της...

γ: "Αχ καλέ, τις μπανανόφλουδες ξέχασα..."
π: "Ποιος?"
γ: "Τις μπανανόφλουδες ξέχασα."
π: "Τις ποιες?"
γ: "Τις μπανανόφλουδες, Γιάννη", επαναλαμβάνει, αυξάνοντας ελαφρώς τον τόνο τής φωνής της.
π: "Τις ξέχασες."
γ: Αφήνει κάτω το κρεμμυδάκι, χαμηλώνει τον απορροφητήρα και πλησιάζει στο σαλόνι. "Τις μπανανόφλουδες να δώσω στην Άννα πριν φύγει", λέει δείχνοντας με το μαχαίρι έξω στο μπαλκόνι.
π: "Τις ξέχασες", συνεχίζει καταφατικά και με μια δόση σιγουριάς πως πλέον έχει μπει στο νόημα της συζήτησης.
γ: "Ναι, ξέχασα να της πω να τις πάρει μαζί της φεύγοντας.", απαντάει και επιστρέφει στο κρεμμυδάκι.
π: "Ε τι σου λέω τόση ώρα!? Τις ξέχασες!", κλείνει την κουβέντα αγανακτισμένος και παίρνει πάλι το τηλεκοντρόλ στα χέρια του...

(αισίως κλείσαμε τα 82 και 76..)

Είναι εντυπωσιακό το πόσο μεγάλοι ταχυδακτυλουργοί είμαστε οι άνθρωποι..

Τη μια στιγμή γεννάμε τόσα πολλά συναισθήματα, όνειρα, αναμνήσεις·

και την επόμενη τα συρρικνώνουμε τόσο, που, σαν συμπιεσμένο αρχείο, έρχονται και χωράνε σε μια παγερή χειραψία...

Ένα βράδυ ακόμα.

Ναι, οκ, όλα αυτά τα όμορφα πράγματα που σκέφτεσαι ανά διαστήματα για μένα, κράτησέ τα για πάρτη σου, δικά σου είναι, δεν υπάρχει λόγος... Κράτησέ τα σφιχτά, μην τυχόν τα μάθω κατά λάθος και χαλάσει αυτή η σκληρή εικόνα σου· και δεν πειράζει, θα μου τα μοιραστείς σε κάποια άλλη ζωή, τότε που όλα θα είναι ιδανικά, λες και ζούμε δυο και τρεις...

Και αυτά που σ' ενοχλούνε, αυτά που σε κάνουν να νιώθεις πίεση και ανασφάλεια ώρες ώρες δίπλα μου· κράτησέ τα κι αυτά, μην ανοίγεσαι, μην τα συζητήσουμε και τύχει να τα λύσουμε, κρίμα είναι. Είμαστε τόσο καλοί στο να κρατάμε ζωντανό αυτό το αυτοκαταστροφικό μυστήριο αυτής της σχέσης, που θα ήταν άδικο να μην το αφήσουμε να κάνει τη δουλειά του, μέχρι το τέλος...

Μόνο, σε παρακαλώ, τώρα που πέφτει η αυλαία και σιγά σιγά σβήνουν τα φώτα, μην έρχεσαι και μου φορτώνεις ευθύνες για τα λάθη τής παράστασης. Κουράστηκα με όλες αυτές τις μειωτικές κουβέντες και με πληγώνει πραγματικά να σε βλέπω να πέφτεις έτσι κι άλλο στα μάτια μου.. Σε θαύμαζα, θυμάσαι. Ακόμη σε θαυμάζω· για τα θετικά σου. Και δεν ξεχνώ...

Ο τρόπος σου, όμως, όταν έρχεται η ώρα να διαχειριστείς κάτι που θέλει υπομονή, διαύγεια και κατανόηση, φαντάζει πολύ εγωιστικός και υποτιμητικός για τη θέση αυτού που έχεις απέναντί σου. Και είμαι εγώ που έχεις απέναντί σου. Εγώ, θυμάσαι?... Και η γλώσσα σου, μεταμορφώνεται, στάζει απαξίωση για το πρόσωπο του άλλου· λες και είμαστε εχθροί, λες και παίζει ρόλο ποιος έχει δίκιο ή ποιος θα πει την τελευταία λέξη.

Δεν κάνω κουβέντες για να κερδίσω τον διάλογο, δε μ' ενδιαφέρει. Δίνω τον χρόνο μου -απλόχερα- σε κάτι που πιστεύω ότι μπορεί να συζητηθεί για να λυθεί...

Εν τέλει, δεν έχει σημασία αν το κάνεις εσκεμμένα ή όχι, αλλά το ότι αυτά που λες χάνουν το όποιο δίκιο τους, όταν εκφέρονται με τέτοιον τρόπο όπως τον δικό σου. Μα το σημαντικότερο, μένουν. Μένουν στο μυαλό και ποτίζουν άσχημες αναμνήσεις· σε βάθος χρόνου και για τους δύο. Όμως, δεν κρατάω κακίες και ο εγωισμός μού περισσεύει. Δε θα κρίνω τίποτα και έχω τη δύναμη να τα συγχωρήσω όλα. Αρκεί να εκλάβω την αντίστοιχη διάθεση και από την αντίπερα όχθη, να έχω τις απαραίτητες ενδείξεις.

Ειδάλλως, μη μου φορτώνεις τζάμπα ευθύνες και μου κάνεις υποδείξεις. Άδικος κόπος, κέρδισες ήδη· κουράστηκα. Αυτού του τύπου τα παιχνίδια δεν είναι πια για μένα. Δεν είμαι σάκος τού μποξ και κάπου οφείλω να σεβαστώ και λίγο τον εαυτό μου.

Ένα βράδυ ακόμα ξημέρωσε. Ένα ακόμα... Τώρα που πέφτει η αυλαία, ας μη μιλήσουμε άλλο· τα λέμε από εδώ άλλωστε, βλέπεις.. Μπορείς να κρατήσεις όλες τις -όμορφες ή μη- σκέψεις που ποτέ δε μου μοιράστηκες, για πάρτη σου. Δε σκάω, θα μου τις χαρίσεις σε κάποια άλλη ζωή, το ξέρω. Λες και ζούμε δυο και τρεις...

Ευτυχώς, αν έχεις καθαρή ψυχή, στο τέλος, ό,τι και να 'χει γίνει, μένουν πάντα μόνο τα καλά.

Είπες Ξείπες

Και ήρθε κάτι απρόσμενο...

Είπες "πολύ λάθος η στιγμή"· εννοούσες "μακάρι να μην ήταν τώρα".
Είπες "σκέφτομαι πριν πράξω"· εννοούσες "το θέλω πολύ".
Είπες "δεν ξέρω πώς θα το διαχειριστώ"· εννοούσες "θα το κάνω".
Είπες "είναι πολύ διαφορετικό όλο αυτό"· εννοούσες "ερωτεύομαι".

Και πέρασαν κάτι μαγικές μέρες...

Είπες "πάμε με τρομερή ταχύτητα"· εννοούσες "φοβάμαι".
Είπες "να βάλουμε πρώτη"· εννοούσες "να βάλουμε φρένο".
Είπες "αυτό είναι το μπορώ, τώρα"· εννοούσες "δεν αντέχω να μας στηρίζω".
Είπες "μη σκέφτεσαι τόσο"· εννοούσες "μην ερωτεύεσαι άλλο".

Και πέρασαν κάτι αβάσταχτες μέρες...

Είπες "ας το προσπαθήσουμε"· εννοούσες "να χτίσουμε μια όμορφη ανάμνηση".
Είπες "θα βάλω πρόγραμμα"· εννοούσες "δε χωράς εδώ πλέον".
Είπες "θέλω αέρα"· εννοούσες "μας έχω αφήσει ήδη".
Είπες "θα το συζητήσουμε"· εννοούσες "θα σ' ενημερώσω μ' ένα μήνυμα".

Και πέρασαν κάτι ψυχρές, σκοτεινές μέρες...

Είπες· ξείπες.